سقوط آزاد چقدر ایمن است؟
سقوط آزاد یکی از رشتههای ورزشی محبوب در آمریکا و بسیاری از کشورها است، بهطوری که در سال 2020 حدود 2.8 میلیون پرش در بیش از 200 مرکز سقوط آزاد مورد تایید USPA در این کشور انجام شد. USPA در سال 2020 فقط 11 حادثه مرگبار را برای این ورزش ثبت کرده که نرخی حدود 0.39 مرگ و میر برای هر 100 هزار پرش است. این رقم در مقایسه با سال 2019 که تعداد پرشها بیشتر و 3.3 میلیون پرش بود، برابر با 15 حادثه مرگبار بود، یعنی 0.45 مرگ و میر بار هر 100 هزار پرش. ایمنی سقوط آزاد در این مطلب مورد تحلیل قرار می گیرد.
هر حادثهای در چتربازی دردناک است
هر حادثه مرگباری برای جامعه چتربازی دردناک است و هر ساله اقداماتی را برای درس گرفتن از این رویدادها و بهبود ورزش انجام میدهند. در نتیجه، پیشرفت فناوری، بهبود تجهیزات و پیشرفت در برنامههای آموزشی چتربازان باعث ایمنی بیشتر این رشته نسبت به قبل شده است. هیچ راهی جز بررسی دقیق حوادث و ثبت آمارهای آن وجود ندارد تا ایمنی سقوط آزاد افزایش پیدا کند.
انجمن چتربازی امریکا حوادث را ثبت کرد
USPA (که در آن زمان باشگاه چترنجات آمریکا نامیده میشد) از سال 1961شروع به ثبت موارد تلفات سالانه کرد و در همان سال اول، 14 مرگ ناشی از چتربازی را ثبت کرد. این رقم طی دو دهه بعد افزایش قابل توجهی یافت و در اواخر دهه 1970 به اوج خود رسید، که در آن زمان تعداد حادثه مرگبار برای چندین سال در محدوده 50 و بالاتر بود. تعداد این حوادث در دهه 1980 و 1990 حول و حوش عدد 30 ثابت بود تا اینکه پس از سال 2000 شروع به کاهش کرد. در سال 2018، تعداد حوادث مرگبار به پایینترین حد خود یعنی عدد 13 رسید و در سال 2019 به عدد 15 رسید. در حال حاضر نیز این رقم نیز پایین و در سال 2020 به عدد 11 رسید.
آمار مرگ و میر چتربازی دونفره یا تندم
چتربازی دونفره – جایی که همراه با یک مربی مجرب میپرید – نرخ ایمنی حتی بهتری دارد، بهطور میانگین در 10 سال گذشته به ازای هر پانصد هزار پرش یک کارآموز کشته شده است.
USPA هر سال در ماه ژانویه، دادههایی را برای تهیه خلاصه سالانه حوادث مرگبار جمعآوری میکند. بررسی نرخ حوادث مرگبار مربوط به سال قبل و مقایسه اطلاعات آن با دورههای پنج ساله و 10 ساله به هیئت مدیره و کارکنان USPA کمک میکند تا روندها را شناسایی کنند. این امر به نوبه خود به کمیته ایمنی و آموزش این امکان را میدهد تا در مورد تغییر در خطمشیها، قوانین یا توصیهها، تصمیمات آگاهانهای را اتخاذ کنند و به کارکنان اطلاع میدهد تا بتوانند اعضا را در زمینههای مشکلساز آموزش دهند.
روندها قطعاً در جهت درستی هستند، به خصوص وقتی که نرخ شاخص واقعی مرگ و میر را در نظر بگیرید، نه فقط تعداد کل تلفات. نرخ شاخص – که تعداد تلفات در هر 100 هزار سقوط آزاد را نشان میدهد – یک استاندارد ثابت بر اساس سطح فعالیت در هر سال را ارائه میدهد. به عبارت دیگر، هرگونه کاهش فعالیت ناشی از شرایطی مانند همهگیری COVID-19 را در نظر میگیرد، که باعث بسته شدن بسیاری از مناطق فرود در فصل بهار شد و سپس آنها را مجبور به فعالیت در سطح پایینتر برای بقیه سال کرد. جالب توجه اینکه اگرچه بسیاری از مناطق فرود کاهش تعداد کل پرش را در سال 2020 گزارش کردند اما تعداد کمی از آنها افزایش سقوطهای دونفره را هم گزارش کردند.
چه خطرهایی در این امر وجود دارد؟
سقوط آزاد هم مانند هر ورزش فضای باز دیگری شامل خطرات ذاتی است، اما آمادگی مناسب و تصمیمگیری خوب میتواند بیشتر اتفاقات را به حداقل برساند. اگر با سقوط آزاد آشنایی ندارید، ممکن است تصور کنید که خرابی تجهیزات باعث مرگ بیشتر چتربازان میشود. اگرچه هیچ تجهیزاتی بینقص نیست اما تجهیزات مدرن چتربازی ویژگیهای ایمنی پیشرفتهای را در خود جای داده و در شرایطی تحت آزمایش قرار میگیرند که بسیار بیشتر از فشارهایی است که در یک پرش معمولی تحمل میکند.
نرخ استفاده از چتر رزرو در چتربازی
هر سیستم چتربازی مجهز به یک چتر اصلی و یدکی است و همه سیستمهای کارآموزی شامل یک دستگاه فعال سازی خودکار هستند که در صورت عدم عملکرد چتر اصلی، یدکی را آزاد میکند. (اکثر چتربازان باتجربه نیز به این دستگاه مجهز هستند.) چتربازان هر ساله برای رفع خرابیها دوباره آموزشهای لازم را میبینند. در سال 2020، 8 درصد از چتربازان از چتر یدکی خود استفاده کردند.
خطاهای ساده انسانی عامل اصلی حوادث
واقعیت این است که اکثریت قریب به اتفاق حوادث چتربازی نتیجه خطای ساده انسانی است. بسیاری از حوادث به این دلیل اتفاق میافتند که پرشکننده – که اغلب یک چترباز باتجربه است که محدودیتها را پشت سر گذاشته- هنگام فرود با یک چتر نجات کاملاً کارآمد، تصمیم اشتباه میگیرد (قضاوت اشتباه میکند).
پریدن از یک هواپیمای چتربازی «کاملاً خوب» چطور است؟
عملیات چتربازی نسبت به همه عملیاتهای معمولی هوانوردی نرخ حادثه بسیار کمتری دارد. در سال 2020 تنها یک سانحه هوایی مربوط به چتربازی رخ داد که کشنده نبود. هواپیما آسیب دید و خلبان آن پس از رها کردن تمام چتربازان در ارتفاع معمولی، در حین فرود در خارج از فرودگاه آسیب دید.
خلبانها برای چتربازی آموزش می بینند
خلبانان پرش سقوط آزاد قبل از پرواز آموزش کامل میبینند تا ایمنی سقوط آزاد افزایش پیدا کند. و این آموزش باید شامل سیستمهای خاص هواپیما، بازرسیهای قبل از پرواز، ملاحظات مربوط به وزن و تعادل و مدیریت صحیح سوخت باشد. چتربازان در طول آموزش اولیه کارآموزی خود در مورد نحوه واکنش به شرایط اضطراری هواپیما دستورالعمل دریافت میکنند و اکثر مراکز چتربازی این آموزش را در زمانهای مختلف سال و اغلب در روز ایمنی USPA در ماه مارس ارائه میکنند.
USPA منابع مربوط به خلبان پرش از جمله کتابچه راهنمای عملیات هواپیمای سقوط آزاد، برنامه آموزشی خلبان پرش و کتابچه راهنمای عملیات پرواز را در این برگه ارائه کرده است که به افزایش ایمنی سقوط آزاد کمک می کند.
مراکز سقوط آزاد ایمن
مراکز، کلوبها و مدارس چتربازی که بهعنوان مناطق فرود عضو گروه USPA ملحق میشوند، ملزم به ارائه دورههای پرش اول توسط USPA هستند که در آن از مربیان فعلی دارای درجه USPA استفاده کرده و تجهیزات چتربازی مورد نیاز USPA را ارائه میکنند. در اینجا لیستی از اعضای گروه USPA آمده است. سوابق یمنی سقوط آزاد گواهی بر چندین دهه استانداردهای ایمنی سختگیرانه، سیاستها و برنامههای آموزشی، از جمله روز ایمنی USPA که هر سال در ماه مارس برگزار میشود، و همچنین پیشرفتهایی در تجهیزات چتربازی در طول سالهاست.
حوادث مرگبار به ازای کل پرشها نشان می دهد ایمنی سقوط آزاد چقدر است